“Күһүҥҥү киһи күлбүтүнэн”, “Күһүҥҥү күн сылы аһатар” диэн этиилэр быйыл ордук суолталаннылар. Биһиги, бэйэбит оҕуруот аһын үүннэрэр кыаҕа суох, даачата суох куорат олохтоохторо, улуустартан дьаарбаҥкаларга киллэрэн атыылыыр хортуоппуйдарын, хаппыысталарын атыылаһан хаһаанабыт. Ону таһынан, сороҕор куорат чугастааҕы бөһүөлэктэртэн, улуустартан фермердэр ыҥырыы таһаардахтарына, иллэҥ эрэ буолларбыт, үөрүүбүтүн кытта тахсабыт.
Ол курдук, бу ааспыт икки өрөбүллэргэ биһиги фермер доҕотторбут көмөлөрүнэн, кыстыыр аспытын хааччынныбыт.
Бастаан дьүөгэбит Светланна Таайко ыҥырыытынан кини кэргэнин, Хаҥалас улууһун биир биллэр фермерэ Сергей Латышев хаһаайыстыбатын хортуоппуйу харайар ыскылаатыгар тиийэн үлэлээтибит. Онно бүтүн биир туонна батар улахан куулларга тиэллэн аҕалыллыбыт хортуосканы атыыга барар курдук талан, суортаан, кыра куулларга кутар сорудахтанныбыт. Усулуобуйата судургу – 25 куулу толордоххуна, биирин бэйэҕэр босхо ылаҕын. Хортуоппуйдара сүрдээх бөдөҥ, ыраас, кураанах, куһаҕана, быраҕыллара олох аҕыйах, онон улаханнык ыарырҕаппакка үлэлээтибит. Манна үксэ саха дьоно ыалынан кэлэллэр эбит. Биһигини кытта тэҥҥэ уончалаах уоллаах хотугулуу саҥалаах кэргэнниилэр, икки саҥа оскуолаҕа киирбит уолаттардаах эдэр ыал уонна биһиги аҕам саастаах аймахтарбыт бааллар. Киһи сөҕүөх, оҕолор сүрэҕэлдьээбэккэ, соруйтарбакка үлэлииллэрэ үөртэ. Нуормабытын 2-3 чаас илистибэккэ үлэлээн толордубут.
Онтон бу ааспыт өрөбүлгэ биһигини аны хаппыыста быһыытыгар ыҥырдылар. Учууталынан үлэлии сылдьан, мин биэс сайын хаппыыста үүннэрэр лааҕырга оҕолору кытта үлэлээбитим, онон үөрүүнү кытта барарга тэриннибит, бу сырыыга оҕобутун, 7 кылааска үөрэнэр кыыспытын илдьэ бардыбыт. Хаҥалас Мохсоҕоллооҕуттан паруомунан Өлүөнэ эбэбитин туораан, Хачыкааттан төттөрү айаннаан, Күөрдэмҥэ баар бааһынаҕа тиийдибит. Онно балайда киэҥ сиргэ эмиэ олус бөдөҥ, биир тэҥ лэһигирэс хаппыыста үүммүт.
Буолаҕа уонтан тахса аҕам саастаах эбээлэр, эдьиийдэр үлэлии сылдьаллар. Биһиэхэ тутатына бэрт кыра, баара-суоҕа 6-7 миэтэрэ кэтиттээх учаастагы быһан биэрбиттэригэр, бастаан хайдах эрэ мыына санаатым. Сорудахпыт эмиэ судургу – 50 куулга хаппыыста хомуйдаххына, биири бэйэҕэр ылаҕын. Биһиги арыый хойутаан кэлбит буолан, уһаабакка-кэҥээбэккэ үлэлээн барабыт. Күнүс эбиэккэ урукку сэбиэскэй кэм субуотунньуктарын санатан, бары хонуу биригээдэтин дьиэтигэр мустаммыт, сибиэһэй хаппыысталаах тушенка миини, салааты, бу сарсыарда сүүрдүллүбүт сүөгэйи тото-хана сиибит, күө-дьаа кэпсэттибит, билистибит. Сергей Латышев Күөрдэм кырдалыгар хаппыыста үүннэрэр хаһаайыстыбатын 2018 сыллаахха тэрийбит. Онтон олохтоохтор урут-уруккаттан манна оҕуруот аһын үүннэриинэн дьарыктаммыттар, онон саас-күһүн мэлдьи үлэлииллэр эбит. Бу күн болдьообут курдук, аҕам саастаах дьон күнэ сөп түбэһэн, үлэлээбэккэ олорор пенсионердар Анисья Егоровна Скрябина, Любовь Семёновна Скрябина, Матрёна Михайловна Винокурова, Мария Аркадьевна Михайлова, Зинаида Николаевна Крылова, Ольга Алексеевна Бодрова, Фёкла Егоровна Александрова, эдэр кэммитин санатар “Совхоз 50 лет Октября» диэн ааттаах тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтиибин үлэһиттэрэ Мария Николаевна Федорова, Галина Дмитриевна Леонтьева, Надежда Илларионовна Платонова, Леонелла Николаевна Винокурова бааллар эбит. Эбээлэр:“Сүрэхпит баҕатынан, күүс-көмө буолаайабыт диэн саас ыһыы үлэтигэр, күһүн хомуурга үлэлиибит. Эдэр фермер С.П. Латышев нэһилиэккэ ыытыллар тэрээһиннэргэ, аһымал акцияларга өрүү көхтөөхтүк кыттар, спонсорскай көмө куруук оҥорор. Сылын аайы нэһилиэк кырдьаҕастарыгар хаппыыста, моркуоп босхо биэрэн үөрдэр, бу бүгүн эмиэ Аҕам саастаах дьон күнүгэр бэлэх оҥорбутугар барҕа махталбытын тиэрдэбит”, — диэн үөрэ-көтө кэпсииллэр.
Дьэ итинник сибиэһэй салгынынан тыынан, сылайбат курдук үлэлээн-хамсаан, чэбдигирэн, эбиитин кыыдаан кыһыммытыгар аһыыр хаһаастаах киирэрбититтэн үөрэн-дуоһуйан, дууһалыын сынньанан кэллибит.
Владислав КОРОТОВ суруйда, Надежда КОРОТОВА хаартыскаҕа тистэ.