Ыам ыйын 30 күнүгэр, Б.Ойуунускай аатынан литература түмэлигэр учуонай, дэгиттэр уус, араас омуктар музыкальнай инструменнарын оҥорор уонна оонньуур норуот маастара, кыраайы үөрэтээччи, суруналыыс, суруйааччы Николай Николаевич Аржаков-Боло Уус быыстапката буолла. Хомойуох иһин, үлэ күнэ буолан, аҕыйах киһи кэлбит. Ол да буоллар, онтон иҥнибэккэ, Николай Николаевич баар дьоҥҥо бэйэтин үгүс өрүттээх быыстапкатын сиһилии кэпсээн көрдөрдө.
Саамай кэрэхсэбиллэҕэ, кини бу быыстапкаҕа бэйэтэ сэргээн үөрэтэр, чинчийэр, бэйэтин илиитинэн оҥорон таһаарар тэриллэрин тэҥэ, сылын аайы төрөөбүт дойдутун кэрэ-бэлиэ, Саха сирин устуоруйатыгар ураты суолталаах сирдэринэн сылдьан, чинчийиилэри ыытар, онтон саха омугун араас кэрдиис кэмнэрин кытта сибээстээх маллары булбутун көрдөрүүгэ уурбут. Ол курдук, манна түҥ былыргы – XII үйэтээҕи “брактеат” диэн манньыат, Манчаары төрөөбүт алааһыттан булбут уонна бэйэтэ сабаҕалыырынан, Манчаары киэнэ буолуо диир улахан кириэһэ, биллиилээх дьоммут Ксенофонтовтар олоро сылдьыбыт сайылыктарыттан көстүбүт былыргы чэрэниилэ иһитин хаппаҕа, атын өтөхтөртөн булбут саха былыргы куйаҕын тимирдэрэ, хайа охсуллубут биһилэх, урууна суруктаах бэчээт, о.д.а. араас туһунан устуоруйалаах малларын туһунан умсугуйан туран кэпсээтэ. Маны таһынан, Николай Николаевич бэйэтин илиитинэн оҥорбут араас омук үрэн тыаһатар уонна кылынан оонньотор инстуменнара бааллара. Ону сэргэ, кэнники сылларга биһиги билиммит үлэһиттэрэ уонна күрэсчиттэр сөргүтэр охторун Боло Уус бэйэтин илиитинэн оҥорор буолбута хас да сыл буолла. Ол курдук, кини төрүт саха охторун оҥоруу ньыматынан, араас мастары, саха уустарын туһанар айылҕаттан ылар килиэйдэрин туттан, олус уустук икки-үс араҥалаах кураахтаах ох саалара уустар күрэхтэригэр үрдүк сыанабылы ылан тураллар, бэйэтэ оҥорбут оҕунан 150 миэтэрэ ыраахха тиийэ ытан турар.
Быыстапка кэнниттэн Николай Николаевич ыалдьыттарын баай астаах сандалытыгар ыҥырда – кымыс, алаадьы, кус этэ – саха санаабыта барыта баар. Ол кэннэ бэйэтин “Омоҕой омоонунан” саҥа кинигэтин сүрэхтээтэ, ис хоһоонун билиһиннэрдэ. Кинигэтин саҕаланыытыгар бу Орто дойдуттан эрдэ барбыт тапталлаах кэргэнин, гидролог учуонай, география билимин дуоктара, Саха сиригэр тахсыбыт элбэх энциклопедлия хабааннаах кинигэлэри суруйбут Светлана Кирилловна Аржакова уустук олоҕун тиһэх күннэрин туһунан, ону тэҥэ бэйэтэ кэккэ сылларга П.А.Ойуунускай көмүллүбүт сирин, саха норуотун тапталлаах боотура Манчаары Баһылай олоҕун уонна өлбүтүн кэннинээҕи кистэлэҥнэригэр бэйэтин чинчийиилэрин, тус санааларын туһунан умсугутуулаахтык суруйар. Чэ, ону барытын манна эридьиэстээбэппин, бэйэҕит Боло Уус кинигэлэрин булан ааҕыҥ!
Владислав КОРОТОВ
суруйда, хаартыскаҕа түһэрдэ, видеоҕа уһулла.
Хаартыскалары уонна видеолары бүтүннүүтүн мин Телеграм-ханаалбар киирэн көрүҥ